Czym jest zespół żyły głównej górnej? (2024)

Autor

Redakcja Medonet

Zespół żyły głównej górnej to polska nazwa dla zespołu objawów zaliczanego do onkologicznych stanów nagłych, znanych także jako SVCS (z angielskiego: superior vena cava syndrome). Zespół żyły głównej górnej najczęściej pojawia się u pacjentów cierpiących na nowotwór zlokalizowany w okolicach klatki piersiowej.

żyły | Mazur

SPIS TREŚCI

• Przyczyny zespołu żyły głównej górnej
• Objawy zespołu żyły głównej górnej
• Jak zdiagnozować zespół żyły głównej górnej?
• Jak leczy się zespół żyły głównej górnej?

W przypadku chorób nowotworowych, w których dochodzi do znacznego rozrostu w obrębie klatki piersiowej, mogą pojawić się problemy w prawidłowym funkcjonowaniu układu krwionośnego. Krew przepływająca przez żyły, w tym przez żyłę główną górną, może zostać spowolniona lub nawet ulec zahamowaniu.

Żyła główna górna, zwana też żyłą próżną górną lub żyłą czczą górną, to rozległe naczynie krwionośne, odpowiedzialne za przepływ krwi z górnej części organizmu człowieka. Jej średnica wynosi około 20-22 mm długości. Jej głównym dopływem są żyły ramienno-głowowe, które łącząc się, dają jej początek. Położenie żyły głównej górnej obejmuje okolice klatki piersiowej, pomiędzy prawym górnym a środkowym śródpiersiem.

Przyczyny zespołu żyły głównej górnej

Zespół żyły głównej górnej pojawia się najczęściej jako rezultat oddziaływania nowotworu zlokalizowanego w klatce piersiowej. Aż 80% pacjentów z zespołem żyły głównej górnej cierpiało z powodu bezpośredniego sąsiedztwa lub ucisku wywieranego przez nowotwór na naczynie krwionośne. Do nowotworów najczęściej wywołujących zespół żyły głównej górnej należą: rak płuc (odpowiedzialny za zdecydowaną większość przypadków zespołu żyły głównej górnej), chłoniaki nieziarniczne, a także przerzuty z tych nowotworów do węzłów chłonnych śródpiersia.

Rzadziej przyczyną zespołu żyły głównej górnej bywają: nowotwór piersi (i jego przerzuty), nowotwór zarodkowy w obrębie śródpiersia, chłoniak Hodgkina, nowotwór przełyku, nowotwór tarczycy, grasiczaki, międzybłoniak opłucnej, tętniak aorty, zakrzepica żyły (wynikają z zastosowania cewnika naczyniowego), idiopatyczne zwłóknienie śródpiersia lub wywołane w następstwie przewlekłego stanu zapalnego śródpiersia, gruźlica.

Objawy zespołu żyły głównej górnej

Do najczęściej występujących objawów, świadczących o możliwości wystąpienia zespołu żyły głównej górnej należą:

1. obrzęk w obrębie górnych części organizmu: głowy, twarzy, szyi, rąk,
2. sinienie w okolicy głowy,
3. nabrzmiałe żyły szyjne,
4. zaczerwienione spojówki.

Powyższe objawy powstają w rezultacie zastoju krwi w żyle głównej górnej oraz górnych częściach organizmu. Wzrastające ciśnienie krwi powoduje także dalsze objawy:

1. ból głowy,
2. zawroty głowy, problemy z koncentracją i utrzymaniem równowagi,
3. problemy z poprawnym widzeniem,
4. problemy z oddychaniem, kaszel, duszności,
5. chrypa, świszczący oddech,
6. problemy z połykaniem,
7. ból w okolicy klatki piersiowej.

Gdy zespół żyły głównej górnej rozwija się przez dłuższy czas, dochodzi do wyodrębnienia się alternatywnej drogi żylnej, którą odpływać będzie krew. Nieaktywne naczynie krwionośne staje się wyraźnie poszerzone i widoczne przez tkanki klatki piersiowej.

Jak zdiagnozować zespół żyły głównej górnej?

Podstawowym badaniem stosowanym w celu rozpoznania występowania zespołu żyły głównej górnej jest badanie RTG. Na zdjęciu rentgenowskim można rozpoznać potencjalne zmiany w obrębie tkanek klatki piersiowej, takich jak poszerzenie śródpiersia lub gromadzenie się płynów w jamie opłucnej. Również tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny lub wenografia pozwala na zdiagnozowanie zespołu żyły głównej górnej.

Badanie to dodatkowo dostarcza informacji o możliwych przyczynach wywołujących objawy chorobowe, o stopniu zwężenia lub zakrzepnięcia żyły głównej górnej. W przypadku gdy pacjent cierpi na nowotwór zlokalizowany w klatce piersiowej, konieczne jest przejście badania histopatologicznego. Dookreślenie typu nowotworu odpowiedzialnego za wystąpienie objawów pozwala zaplanować leczenie oraz przewidzieć dalszy rozwój zespołu żyły głównej górnej.

Jak leczy się zespół żyły głównej górnej?

W leczeniu zespołu żyły głównej górnej wyróżnia się dwie główne ścieżki postępowania medycznego. Leczenie może być skoncentrowane na łagodzeniu objawów towarzyszących rozwijaniu się tej choroby lub koncentrować się na eliminowaniu wywołujących ją przyczyn.

Walkę z objawami zespołu żyły głównej górnej rozpoczyna się od regularnego zażywania glikokortykosteroidów i diuretyków, obniżających poziom odczuwanych dolegliwości. Podejmowane leczenie przyczynowe różni się natomiast w konkretnych przypadkach. Najczęściej, gdy przyczyną zespołu żyły głównej górnej jest nowotwór zlokalizowany w obrębie klatki piersiowej, rozpoczyna się leczenie od wykonania zabiegów radioterapeutycznych.

Do napromieniowanych części ciała należą przede wszystkim klatka piersiowa i jej poszczególne fragmenty, zwłaszcza śródpiersie. Napromieniowanie wykonuje się w trybie natychmiastowym, a w przypadkach wyjątkowo ciężkich, nawet gdy nie wykonano jeszcze pełnego badania histopatologicznego. Ponadto stosuje się chemioterapię i zabiegi angioplastyczne.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca.

Bądź na bieżąco! Obserwuj nas w Wiadomościach Google.

Treści z serwisu Medonet mają na celu polepszenie, a nie zastąpienie, kontaktu pomiędzy Użytkownikiem a jego lekarzem. Serwis ma charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny. Przed zastosowaniem się do porad z zakresu wiedzy specjalistycznej, w szczególności medycznych, zawartych w Serwisie należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.

• Print Icon
• Mail Icon